ศาสตราจารย์ นายแพทย์ ยง ภู่สุวรรณ ผู้เชี่ยวชาญด้านไวรัสวิทยาคลินิก กล่าวระหว่างการแถลงข่าวของกระทรวงสาธารณสุขเมื่อวันอังคาร (13 ก.ค.) เพื่ออธิบายถึงแผนการสลับชนิดวัคซีนที่จะฉีดให้ประชาชน ว่าไวรัสและแบคทีเรียไม่ทราบหรอกว่าวัคซีนที่ฉีดไปเป็นยี่ห้อใด และถามว่าเคยสงสัยหรือไม่ว่าวัคซีนป้องกันโรคอื่นที่ฉีดให้บุตรหลานเป็นยี่ห้อใดบ้าง
“ผมยกตัวอย่างวัคซีนในเด็กเนี่ยนะครับ เกือบทุกชนิดเลย ไม่ว่าตั้งแต่ไข้สมองอักเสบ ป้องกันท้องเสีย เมื่อผลิตออกมาใหม่ๆ แต่ละบริษัทออกมาบอกว่า การใช้จะต้องไม่ข้ามกันนะครับ จะต้อง… หมายถึงเข็ม 1 เข็ม 2 เข็ม 3 จะต้องใช้ยี่ห้อเดียวกัน แต่ต่อมาแม้กระทั่งวัคซีนท้องเสียโรตา หรือแม้กระทั่งวัคซีนคอตีบ ไอกรน บาดทะยัก เนี่ยนะครับ เวลาใครไปฉีดคอตีบ ไอกรน บาดทะยัก ในเด็กเนี่ย เคยถามไหมว่าลูกฉีดยี่ห้ออะไรนะครับ ปีนี้ประมูลได้ยี่ห้ออะไร ปีหน้าประมูลได้ยี่ห้ออะไรนะครับ ไวรัสหรือแบคทีเรียต่างๆ ก็คงไม่รู้หรอกว่าวัคซีนที่ฉีดไปเนี่ยยี่ห้ออะไรนะครับ” ศ.นพ.ยง กล่าว slotxo
การกล่าวนี้เกิดขึ้นระหว่างการแถลงข่าวเกี่ยวกับการเปลี่ยนแนวทางการฉีดวัคซีนของไทย จากเดิมที่ฉีดวัคซีนยี่ห้อเดียวกันให้กับคนๆ เดียว มาเป็นการฉีดวัคซีนสลับยี่ห้อ ระหว่างซิโนแวคและแอสตร้าเซนเนก้า โดยอ้างว่าให้ประสิทธิผลต่อโรคโควิด-19 ได้ดีกว่า
การเปลี่ยนแปลงแนวทางการฉีดวัคซีนนี้เกิดขึ้นหลังจากนายแพทย์ นคร เปรมศรี ผู้อำนวยการสถาบันวัคซีนแห่งชาติ เผยเมื่อช่วงที่ผ่านมาของเดือน ก.ค. ว่าแอสตร้าเซนเนก้าจัดส่งวัคซีนให้ไทยในเดือน ก.ค. และ ส.ค. ได้เพียง 5-6 ล้านโดสเท่านั้น ไม่ถึงเป้าหมายที่กระทรวงสาธารณสุขคาดไว้ 10 ล้านโดส ซึ่งเป้าหมายนี้ไม่ได้ระบุในสัญญาที่ทำกับบริษัทยาดังกล่าว ทำให้ต้องเร่งจัดหาวัคซีนจากผู้ผลิตรายอื่นสำหรับทดแทนในไตรมาส 3 ซึ่งมีเพียงซิโนแวคเท่านั้นที่จัดส่งให้ไทยได้ ดาวน์โหลด slotxo
เผยเมืองนอกก็ฉีดสลับชนิด
นอกจากนี้ ศ.นพ.ยง หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ยังยกตัวอย่างว่า ที่ผ่านมาก็มีการสลับชนิดวัคซีนเกิดขึ้นแล้วในต่างประเทศ อย่างเช่น ที่สหราชอาณาจักร ที่มีการฉีดวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้าเป็นโดสแรก และวัคซีนชนิด mRNA เป็นเข็มที่ 2
“ในทำนองเดียวกันโควิดวัคซีนเมื่อผลิตขึ้นมาใหม่ๆ แล้วมีต่างแพลตฟอร์ม ทุกส่วนทุก… เอ่อ… บริษัทก็ต้องบอกว่าให้ใช้ตามการศึกษาที่ผ่านมา โดยใช้ยี่ห้อเดียวกันนะครับ การใช้สลับกันเนี่ยนะครับจะต้องมีการศึกษานำมาก่อน เราจะเห็นได้ชัดอันหนึ่งก็คือว่า การใช้ mRNA วัคซีนสลับกับไวรัสเวกเตอร์เริ่มขึ้นในอังกฤษนะครับ โดยเฉพาะในช่วงที่มีวัคซีนขาดแคลนก็ได้มีการเอามาใช้ แล้วหลังจากนั้นก็ได้มีการศึกษากันขึ้นมานะฮะ โดยทีมของออกซ์ฟอร์ดในอังกฤษ”
“เราจะเห็นได้ว่าบุคคลสำคัญของยุโรปก็มีการฉีดวัคซีนเข็มแรกเป็นแอสตร้าเซนเนก้า เข็มที่ 2 ฉีดเป็นไฟเซอร์นะ ทุกคนก็คงได้ยินข่าว”
อย่างไรก็ตาม การสลับชนิดวัคซีนที่จะเกิดขึ้นในไทยไม่ได้เป็นวัคซีนชนิดไวรัสเวกเตอร์และ mRNA อย่างที่ปรากฏในสหราชอาณาจักร แต่เป็นชนิดเชื้อตายของซิโนแวคสลับกับไวรัสเวกเตอร์ของแอสตร้าเซนเนก้า สมัคร slotxo
เชื่อได้ภูมิใกล้เคียงแอสตร้าฯ 2 เข็ม
ศ.นพ.ยง นำแผนภูมิที่แสดงภูมิคุ้มกันหลังจากฉีดวัคซีน 1 เดือน ที่เปรียบเทียบกับฉีดวัคซีนยี่ห้อต่างๆ มาเปิดเผยระหว่างการแถลงข่าวด้วย
แผนภูมิดังกล่าวพบว่า การฉีดวัคซีนซิโนแวค 2 เข็ม ในกลุ่มตัวอย่าง 272 คน ทำให้ภูมิคุ้มกัน 1 เดือนหลังฉีด ใกล้เคียงกับผู้ที่หายป่วยจากโควิด-19 แต่ทั้ง 2 กลุ่มนี้ก็ยังมีภูมิคุ้มกันต่ำกว่ากลุ่มตัวอย่าง 88 คนที่ฉีดวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้า 2 เข็มแล้ว 1 เดือน
ส่วนกลุ่มตัวอย่าง 42 คน ที่ได้รับวัคซีนซิโนแวคเข็มแรกแล้วมาฉีดเข็ม 2 เป็นแอสตร้าเซนเนก้า พบว่าภูมิคุ้มกัน 1 เดือนหลังฉีด ใกล้เคียงกับกลุ่มตัวอย่างที่ฉีดวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้า 2 เข็ม
